Όλη η ιστορία άρχισε με τη λέξη "πιτόγυρο", θλιβερή επινόηση κάποιου για συντόμευση του "πίτα με γύρο". Την είπε ένας πρώτος και μετά ακολούθησαν όλοι οι υπόλοιποι στον κατήφορο μέχρι που φτάσαμε να αποκαλούν το hamburger "μπιφτεκόψωμο". Και οι δύο λέξεις μας προκαλούν λύπη και απέχθεια για την υποβάθμιση της υπόστασης των προαναφερομένων προϊόντων που ακούσια επιχειρείται. Τι είναι δηλαδή το "μπιφτεκόψωμο"; Ακούγεται σαν κάτι που μάλλον έτρωγε στο χωριό του αυτός που το είπε. Μπιφτέκι με ψωμί λοιπόν. Διαβάζουμε την ερμηνία της γαλλικής λέξης bifteck, ή biftèque από την οποία προήλθε το μπιφτέκι. Πρόκειται για ένα κομμάτι κρέατος στο γκριλλ (ή που πρόκειται να μπει στο γκριλλ). Στη χώρα μας όμως το μπιφτέκι είναι ένα παρασκεύασμα από κιμά, συνήθως μοσχαρίσιο αλλά όχι πάντα, που περιέχει διάφορα άλλα υλικά όπως ψωμί (ή φρυγανιά) κρεμμύδια, αυγά, ελαιόλαδο, σκόρδο, μαϊντανό, καμμιά φορά ακόμα και ντομάτα. Είναι αυτό το μπιφτέκι κατάλληλο για burger; Αυτοί που πρωτοέφτιαξαν το burger έβαλαν όλα αυτά μέσα; Υπάρχει κανένας στη χώρα προέλευσης του burger ή κάπου αλλού που να βάζει αυτά τα υλικά μέσα στο burger; Όχι. Μάλιστα το burger δεν είναι καν μοσχαρίσιο κρέας, είναι βοδινό (για τη διαφορά μεταξύ των δύο μπορεί να γραφτεί άλλο άρθρο). Άρα η χρήση της λέξης μπιφτέκι δεν είναι ακριβής για να περιγράψει το burger. Ούτε και το "ψωμί" είναι γιατί αναφέρεται γενικά σε μια ολόκληρη κατηγορία τροφίμων. Ψωμί είναι η φρατζόλα, το καρβέλι, η λαγάνα, ακόμα και η πίτα που μπαίνει στο σουβλάκι. Γιατί κάποιοι διαλέγουν αυτές τις γενικότητες για να αναφερθούν στο burger; Δεν έχει το burger όνομα; Γιατί να χρειάζεται μια άλλη ονομασία; Για να το καταλάβουν κάποιοι αδαείς βλάχοι; Γιατί προσπαθούν να ελληνοποιήσουν κάτι που δεν είναι ελληνικό; Γιατί θέλουν να ισοπεδώνουν τα πάντα; Ίσως απλώς προσπαθούν να συνεννοηθούν με κάποιους που δεν καταλαβαίνουν αλλιώς. Να μιλήσουν την ίδια γλώσσα. Να κατέβουν στο ίδιο χαμηλό πολιτιστικό επίπεδο. (Για πέστε μας δηλαδή, όταν έχει κοτόπουλο μέσα πώς το λέτε εσείς; κοτόψωμο;)
Εκεί, στο ίδιο επίπεδο ανήκουν και άλλες λέξεις όπως π.χ. η "μπεργκεράρα" που περισσότερο ευτελίζει παρά εξαίρει ένα μεγάλο ή πολύ γευστικό burger. Παρατηρούμε ότι τέτοιες εκφράσεις χρησιμοποιούν αυτοί που ενθουσιάζονται περισσότερο με την ποσότητα παρά με την ποιότητα.
Στην από κάτω φωτό βλέπουμε μια "μπεργκεράρα" που περιέχει "μπιφτεκάρα" και γύρο χοιρινό (τι άλλο θα δούμε;).
Παρομοίως το επίπεδο πέφτει και με αποδόσεις στα ελληνικά του τύπου "άιςμπεργκ" που βλέπουμε σε κάποια μενού. Πες "μαρούλι" ή πες "iceberg" δε νομίζουμε ότι υπάρχει κάποιος που δε το καταλαβαίνει.
Υπάρχουν αρκετά παρόμοια παραδείγματα που είναι κατάντια για τη γαστρονομία, ακόμα κι αν πρόκειται για το ταπεινό street food όπως είναι τα burgers. Παρακαλούμε όλους να επιδείξουν την απαιτούμενη ευγένεια και λεπτότητα όταν αναφέρονται ή γράφουν για τα αγαπημένα μας burgers και να μη χρησιμοποιούν αποτυχημένους ή ακαλαίσθητους προσδιορισμούς για να αναφερθούν σε αυτά. Ευχαριστώ.